استاجری (اکسترنی)
در این مقاله با دوره استاجری پزشکی آشنا خواهید شد.
دسترسی سریع به مطالب
استاجری (اکسترنی) پزشکی چیست؟
دوره دانشجویی پزشکی عمومی در ایران ۶.۵ سال طول میکشه. و به ۴ دوره تقسیم میشه.
- دوره علوم پایه (۲ سال)
- دوره فیزیوپات (۲ سال)
- دوره استاجری (۲ سال)
- دوره اینترنی (۱.۵ سال)
در علوم پایه و فیزیوپات دانشجوها بیشتر سر کلاس درس هستن و مطالب رو به صورت تئوری و از روی کتاب یاد میگیرن. اما از دوره‌ی استاجری، دانشجوها وارد بیمارستان میشن و با فضای بیمارستان و نحوه طبابت آشنا میشن و زیر نظر اساتید مطالب رو به صورت عملی یاد میگیرن.
دوره استاجری اسم‌های مختلفی داره: استاجری، استاژری، اکسترنی، کارآموزی. همشون یکی‌ان.
این دوره حدود ۲ سال طول میکشه. و به ۴ ترم تقسیم میشه که هر ترم ۶ ماه طول میکشه. در طول هر ترم دانشجوها چندین بخش مختلف رو تجربه میکنن.
بخش‌های دوره استاجری
در طول این ۲ سال، استاجرها در بخش‌های مختلف بیمارستان حضور پیدا میکنن. مدت زمان حضور در هر بخش متفاوته و تا حدی به قوانین دانشگاه هم بستگی داره. اما به طور کلی بخش‌های ماژور شامل (داخلی / جراحی / زنان / اطفال) ۲ یا ۳ ماهه هستن . و بخش های مینور یک ماه یا ۱۵ روزه هستن.
بخش های ماژور: داخلی / زنان و زایمان / جراحی / اطفال
بخش های مینور: ارتوپدی / عفونی / روانپزشکی / قلب / اورولوژی / نورولوژی / چشم / گوش و حلق و بینی / طب اورژانس / رادیولوژی / بهداشت
مسئولیت‌ها و وظایف استاجر
استاجرها وظیفه‌ای در قبال درمان و مراقبت از بیمار ندارن. اما وظایف دیگه‌ای در بیمارستان دارن که بیشتر برای آموزش خودشون هستش.
وظایف اصلی یک استاجر شامل موارد زیره:
- حضور در بیمارستان: ساعت حضور در بیمارستان‌ها متفاوته. ولی معمولا استاجرها از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ ظهر در بخش‌ها حضور دارن و آموزش میبینن.
- حضور در مورنینگ: مورنینگ یه جلسه‌ای هستش که تقریبا هر روز حدود ساعت ۸ صبح در هر بخش تشکیل میشه. و مریض های جدید معرفی میشن (توسط اینترن یا رزیدنت) و بعدش اساتید و سایر دانشجوها در مورد اون بیمار و نحوه درمانش بحث و گفتگو میکنن. استاجرها در مورنینگ نظاره‌گر هستند و مسئولیتی ندارن. اما گاهی در بخش های راحت‌تر، ارائه‌ی مورنینگ رو به استاجر واگذار میکنن.
- ویزیت بیماران و نوت نوشتن: بعد از مورنینگ استاجرها باید وارد بخش بشن و مریض‌ها رو ویزیت کنن و ازشون شرح حال بگیرن و نوت بنویسن. نحوه‌ی نوت نوشتن و شرح‌حال گرفتن در هر بخش متفاوته و مهارتی هستش که به تدریج باید کسب کنید.
- راند آموزشی: بعد از اینکه استاجرها مریض‌ها رو ویزیت کردن و نوت نوشتن، اساتید وارد بخش‌ها میشن و راند آموزشی رو در کنار تخت هر بیمار برگزار میکنن
. از استاجر میخوان که از روی نوت نوشته‌شده، بیمار رو معرفی کنه. بعدش در مورد تشخیص بیماری، آزمایشات و نحوه‌ی درمان اون صحبت میکنن. - حضور در درمانگاه: بعضی از روزها درمانگاه‌های تخصصی در بیمارستان‌ها دایر هستن که استاجرها نیز در این درمانگاه‌ها حضور پیدا میکنن. مریض‌های درمانگاه تا حدودی با مریض‌های بستری متفاوتن. مثلا مریض‌های با مشکل فشارخون اکثرا به درمانگاه مراجعه میکنن ولی مریض‌های سکته قلبی در بخش بستری و مداوا میشن. وظیفه‌ی استاجرها در درمانگاه مثل بخشه. یعنی باید اول مریض‌ها رو ویزیت کنن، ازشون شرح‌حال بگیرن. به استاد معرفی کنن و بعدش در مورد اون بیمار و درمانش بحث کنن.
- کلاس‌های آموزشی: گاهی برای استاجرها کلاس آموزشی نیز برگزار میشه و مطالب رو به صورت تئوری به استاجرها آموزش میدن.
- حضور در کشیک: معمولا کار استاجرها در ساعت ۱۲ به پایان می‌رسه و بعدش میرن نهار. و بعدشم خوابگاه. اما در تعداد کمی از بخش‌ها برای استاجرها کشیک عصر هم تعیین میکنن. و لازمه که در بعضی از روزها در تایم بعدازظهر هم در بخش حضور داشته باشن (تحت عنوان کشیک عصر). اما تقریبا برای استاجرها هیچوقت کشیک شب درنظر گرفته نمیشه و شب توی بیمارستان نمی‌مونن.
چالش‌ها و سختی‌ها
استاجری دوره‌ی جذاب و پرماجراییه. در اول این دوره به شما یاد میدن که چطوری با مریض ها صحبت کنید و ازشون شرح حال بگیرید 
در این دوره شما مسئولیت درمان بیمار رو برعهده ندارید ولی نظاره گر هستید. میتونید به همه جای بیمارستان سرک بشید و از هر بیمار و هر بخشی یه چیزی یاد بگیرید.
اما این دوره سختی های خودش رو هم داره. مثلا:
درس های استاجرها زیاده. و هر روز بعد از برگشتن از بیمارستان باید بشینن و مطالب مربوط به اون بخش رو بخونن. و خودشون رو برای راند آموزشی روز بعد آماده کنن. درس های این رشته سنگینه و برای یادگیریش باید زحمت زیادی کشید.
برای بعضی از استاجرها ارائه دادن و معرفی بیمار کار سخت و استرس‌زائیه. چون بعضیا استرس صحبت‌کردن در جمع رو دارن. البته در اوایل شاید این اضطراب بیشتر باشه ولی هرچقدر سواد و تجربه‌ی شما بیشتر میشه مهارت بیشتری در صحبت‌کردن و سخنرانی علمی پیدا خواهید کرد.
در دوره استاجری از لحاظ جسمی هم به شما فشار میاد. اینکه هر روز باید چندین ساعت توی بیمارستان سرپا وایستید، به جاهای مختلف بیمارستان سر بزنید و در کلاس های مختلف شرکت کنید، بعدش درس بخونید و شاید کم‌خوابی بکشید. همه باعث میشه که از نظر جسمی تحت فشار باشید. پس بهتره که استاجرها برای خودشون تایم تفریح و ورزش هم درنظر بگیرن تا دچار بیماری جسمی و روانی نشن.
کتاب‌های دوره استاجری
توسط وزارت بهداشت برای هر درسی یک کتاب رفرنسی مشخص شده. که سوالات امتحانی آزمون‌های کشوری از اون مطرح میشه. بعضی از این رفرنس‌ها فارسی و بعضیاش انگلیسیه. سوالات آزمون های مختلف پزشکی از این کتاب‌ها طراحی میشن. رفرنس‌های مهم شامل:
- درس داخلی: کتاب سسیل و کتاب هاریسون
- درس اطفال: کتاب اسنشیال نلسون
- جراحی: کتاب لارنس
- زنان: کتاب بکمن
- نورولوژی: كتاب بیماریهای مغز و اعصاب تالیف كمیته مغز و اعصاب ایران
- اورولوژی: اورولوژی عمومی تالیف دكتر سیم فروش
- قلب: بیماریهای قلب و عروق تالیف دكتر نعمتی پور
- ارتوپدی: درسنامه ارتوپدی و شکستگی ها تالیف دكتر اعلمی هرندی
- عفونی: کتاب هاریسون
- روانپزشکی: درسنامه روانپزشکی بالینی و علوم رفتاری
- پوست: درسنامه بیماریهای پوست تالیف دكتر مرتضوی
- چشم: كتاب چشم پزشکی عمومی تالیف دکتر جوادی
نحوه مطالعه در استاجری
متاسفانه سیستم آموزش پزشکی در کشور ما خیلی قدیمی و ضعیفه. و کارایی لازم رو نداره. به همین خاطر اکثر استاجرها در آغاز این دوره دچار سردرگمی میشن و نمیدونن باید از کجا شروع کنن، چه کتابی رو بخونن و اینهمه مطلب رو چطور یاد بگیرن. و زمانی که از پس این کارها برنمیان علاقه‌شون رو به این رشته از دست میدن.
پیشنهاد می‌کنیم که حتما در ابتدا با دانشجوهای رده‌های بالاتر (اینترن و رزیدنت‌ها) صحبت کنید و ازشون راهنمایی بگیرید.
ما هم در این قسمت تا حدودی شما رو با نحوه مطالعه صحیح در استاجری آشنا می‌کنیم.
کلیپ آموزشی: اساتید در بیمارستان‌ها فرصت کافی برای آموزش استاجرها ندارن و فقط مطالب کلی رو بهتون یاد میدن . همچنین کتاب‌های رفرنس حجمشون به قدری زیاده که در اون تایم کوتاه فرصت نمیشه که کل کتاب رو خوند. ما پیشنهاد می‌کنیم که از کلیپ‌های آموزشی موسسات مختلف برای هر درس استفاده کنید تا یادگیری مطالب براتون راحت‌تر بشه.
جزوه‌ی اساتید: بعضی از اساتید خودتون هم مطالب رو در قالب کلاس و ویس و جزوه بهتون آموزش میدن. شاید خیلی کامل نباشه اما برای یادگیری اولیه مناسبه. همچنین اساتید اکثر سوال‌های امتحان پایان بخش رو از مطالب جزوه خودشون میدن. پس بهتره که جزوه‌ی استاد خودتون رو هم مطالعه کنید.
رفرنس خوانی: رفرنس‌ها معمولا کتاب‌های سنگین و حجیمی هستن که نمیشه اونها رو در تایم کوتاه خوند. به همین خاطر توصیه می‌کنیم که در دوره استاجری کتاب‌های رفرنس رو نخونید و به جاش از کتاب‌های کمک درسی استفاده کنید.
خوندن کتاب رفرنس فقط در چند حالت توصیه میشه: برای افزایش مهارت در زبان انگلیسی و متن‌خوانی به انگلیسی، برای یادگیری بیشتر، از روی علاقه، و برای آمادگی در آزمون‌های خارج از کشور.
ساعت مطالعه: ساعت مطالعه مناسب برای استاجری حدود ۳ الی ۵ ساعت در روز هستش. اگه بتونید این ساعت مطالعه رو در طول استاجری حفظ کنید، در پایان این دو سال شما یک استاجر باسواد و آماده برای دوره اینترنی خواهید بود.
آزمون پره‌انترنی: در پایان استاجری یک آزمون به صورت کشوری برگزار میشه. که استاجرها در اون شرکت میکنن و برای ورود به دوره اینترنی باید در این آزمون قبول بشن. نمره قبولی در این آزمون ۸۰ از ۲۰۰ هستش. و درکل قبولی در اون کار سختی نیست. اما اگه هدفتون این هستش که در این آزمون نمره بهتری کسب کنید، بهتره که از اواسط استاجری برای آزمون پره انترنی برنامه‌ریزی کنید.
دروس تئوری
علاوه بر بخش‌های بیمارستانی و دروس مروبوط به اونها، استاجرها باید بعضی روزها در کلاس‌های بعد از ظهر که مربوط به دروس دیگه هستن شرکت کنن. تنوع این دروس زیاده و در دانشگاه‌ای مختلف هم با هم فرق داره. چندتا از دروس تئوری این دوره شامل::
طب سنتی / ایمنی بیمار / تغذیه / پزشکی قانونی / روش تحقیق / نسخه نویسی / اصول جمعیت شناسی